Klinisch psycholoog Nikie Korver: “We bieden deze patiënten een vorm van therapie waarbij ze de samenhang tussen lichaam en psyche ontdekken. Je kunt het samenspel tussen lichaam en geest namelijk niet los van elkaar zien.”
Het LMBT-behandelaanbod bestaat uit een intensieve dagbehandeling die een jaar lang duurt. Naast (groeps-) gesprekken worden er ook lichaamsgerichte therapievormen ingezet. Patiënten leren gedurende de therapie om lichamelijke signalen te herkennen. Zo komen ze weer in contact met hun innerlijke gevoelswereld. Het helpt hen beter om te gaan met hun fysieke en mentale klachten en de regie over het leven te herpakken.
Nikie: “Er was nog geen goed behandelaanbod voor deze patiënten binnen het ZMC. Ze hebben vaak complexe klachten die een grote impact hebben op de kwaliteit van leven. Deze therapie is bedoeld voor mensen die veel hebben meegemaakt in hun leven en daar veel stress bij hebben ervaren, om wat voor reden dan ook. Die stress slaat zich op in het lichaam en levert vroeg of laat allerlei problemen op, zowel mentaal als lichamelijk.
Mensen die nu bij ons aan LMBT deelnemen, kwamen vroeger óf in het ziekenhuis terecht -op verschillende specialismes met uiteenlopende lichamelijke klachten - óf ze kwamen bij de GGZ voor hulp bij psychische problemen. Je stuit daarbij direct op de tweedeling in de zorg, zo hebben we het in Nederland namelijk geregeld. Er valt dan al snel een groep buiten de boot. Want in het ziekenhuis vragen artsen minder snel hoe het eigenlijk mentaal met je gaat en in de GGZ vragen behandelaars nauwelijks naar lichamelijke klachten.
We zijn dus in het gat daar tussenin gesprongen met een aanbod voor mensen die meer dan alleen fysieke zorg nodig hebben en die niet geholpen zijn met enkel praten met een psychiater.”
LMBT houdt kortgezegd in dat patiënten de taal van hun lichaam leren begrijpen. Nikie: “Mensen die langdurig stress hebben ervaren, zijn verleerd om te luisteren naar lichamelijke signalen. Of ze hebben het nooit eerder kunnen ontwikkelen. Die signalen geeft het lichaam af als er bijvoorbeeld iets spannend of angstigs gebeurt. Op het moment dat mensen boosheid ervaren, krijgen ze het bijvoorbeeld warm of knijpen hun handen tot vuisten. Bij LMBT leer je deze signalen opnieuw opmerken.
Wanneer je de signalen herkent, kun je de therapie daarna stapje voor stapje verder uitbreiden. Je leert de signalen koppelen aan wat je vanbinnen aan emoties voelt. Zo leg je de connectie tussen je lijf en je gevoel. Patiënten herstellen daardoor het contact met hun lichaam. Als het lukt om beter te snappen wat je voelt, kun je ook beter aangeven wat je grenzen zijn en welke behoeftes je hebt. Je bent dan niet langer overgeleverd aan de buitenwereld. En wat heel belangrijk is: je komt ook weer beter in contact met anderen.
Kortom: de therapie biedt een manier om de regie weer terug te pakken en te weten: ‘dit ben ik’. Mensen die veel meemaken in hun leven, schakelen vanuit de overlevingsstand het voelen soms uit. Of ze kregen het van huis uit niet mee. Maar het kunnen handelen vanuit het gevoel vormt nu juist de basis om goed in je vel te zitten.
Wat onze behandelmethode uniek maakt is dat wij de LBMT methode (oorspronkelijk ontwikkeld door TOPGGZ behandelcentrum Altrecht Psychosomatiek Eikenboom), zelf verder hebben uitgebreid. Waar de oorspronkelijk methode vooral gebruikt wordt voor mensen met aanhoudende lichamelijke klachten (ALK), combineren wij de methode met onze expertise van patiënten met persoonlijkheidsstoornissen. Daar hebben we op onze dagkliniek namelijk jarenlang kennis over opgebouwd. We bieden dus geen korte therapievorm zoals in de oorspronkelijke LMBT, maar juist een lange en intensievere dagbehandeling voor patiënten met complexere klachten.
Aanvullend gebruiken we ook inzichten uit de polyvagaaltheorie en van traumaspecialisten zoals Bessel van der Kolk. Dat vullen we aan met behandelingen vanuit de sensorimotor therapie, beeldende therapie, yoga, drama en gespreksgroepen. We doen dit omdat trauma heel lijfelijk is, sommige mensen kunnen helemaal niet praten over wat er gebeurd is. Het deel in de hersenen waar de taal zich bevindt gaat gewoon ‘uit’. Maar het trauma ervaren ze wél. Er hoeft maar iets te gebeuren en ze herbeleven een nare situatie opnieuw. Daardoor kun je mensen soms beter helpen met lichaamsgerichte en beeldende therapie in plaats van met behandelingen die praten als uitgangspunt nemen.
Vooral onze kennis van de persoonlijkheidsstoornissen (zoals bijvoorbeeld de borderline- of de dwangmatige persoonlijkheidsstoornis) is belangrijk in de therapie. Een persoonlijkheidsstoornis -al vind ik dat een vervelend woord- is eigenlijk een overlevingsstrategie voor het omgaan met moeilijke dingen in het leven. Mensen die veel hebben meegemaakt worden op een bepaalde manier gevormd waardoor ze op een gegeven moment in hun leven in de problemen komen, vaak in de omgang met anderen. Het stagneert bijvoorbeeld op het werk, op relationeel gebied of op allerlei andere terreinen loopt het mis. Dat is doorgaans niet iets wat je met een kortdurende therapie kunt oplossen. Om echt een blijvende verandering te veroorzaken, moet je langdurig behandelen. En dat is wat wij doen bij deze doelgroep.
We zien goede resultaten bij de eerste lichting patiënten die een jaar lang de dagbehandeling volgden en inmiddels de therapie hebben afgerond. Bij vrijwel iedereen is een blijvende positieve verandering opgetreden. Sommige patiënten met een trauma hebben voorzichtig aan weer woorden kunnen vinden voor wat ze voelen en kunnen daardoor verder in een ‘gewone’ psychotherapie. Eigenlijk heeft iedereen die uitgestroomd is na een jaar therapie geleerd om lichaamssignalen op te merken en de samenhang te zien met hoe ze zich voelen.
Andere resultaten zijn bijvoorbeeld dat patiënten weten welke klachten ze moeten leren accepteren. Of wat hun kwetsbare plekken zijn wanneer er tegenslag in het leven is. Ook weten ze welke klachten ze kunnen verbeteren met zelfzorg en zelfcompassie. Een deel van de klachten gaat over hun binnenwereld en wat ze hebben meegemaakt zoals onverwerkt trauma. Dat los je niet op in een jaar, maar er is wel een goede basis gelegd.”
Patiënt Babette over haar ervaring met LMBT
Babette (25) is een van de mensen van de eerste lichting die de LMBT afrondde. “Al vanaf de tweede klas van de middelbare school heb ik buikpijnklachten. De laatste jaren heb ik 24 uur per dag -in meer of mindere mate- pijn. Er zijn veel onderzoeken gedaan naar de fysieke oorzaak maar die is nooit gevonden.Zelf bepalen
Door de pijn werd ik neerslachtig. Het beheerste mijn leven. Door de therapie heb ik geleerd dat stress de pijn verder verergert, maar ook dat er buiten de pijn om nog veel méér te voelen valt. Want mijn lichaam geeft ook andere signalen, en die herken ik nu beter. Daardoor weet ik waar mijn grenzen liggen. Nu kan ik mijn energie beter doseren in het dagelijks leven en ik kan zelf bepalen of ik luister naar de signalen en een stapje terug doe, of toch door ga en de extra pijn daarbij voor lief neem. Ik ben daardoor meer dan mijn pijn alleen. Het voelt niet meer zo overweldigend en mentaal gaat het daardoor stukken beter.De eerste drie maanden van de therapie vond ik heel zwaar. Toen verergerden mijn klachten zelfs even. De verhalen van mijn groepsgenoten raakten mij. Daarna ging het beter. Na negen maanden begon ik echt verschil te merken en werd het makkelijker. Ik ben heel blij met de therapie. Ik heb veel tools gekregen om zelf mee aan de slag te gaan en van de dingen die ik leerde, kan ik mijn leven lang profiteren.”
