Robbert Jan Noorda is sinds 2003 orthopeed in het Zaans Medisch Centrum. Sinds zijn aanvang heeft hij ruim 2000 nieuwe knieën geplaatst. Erik Timmerman kreeg ook twee nieuwe knieën en een nieuwe heup in het ZMC. Hij raadt iedereen aan om niet te lang door te lopen met klachten: "De pijn verdwijnt namelijk niet vanzelf maar neemt juist steeds meer toe."
In de afgelopen 20 jaar is er veel veranderd in de manier waarop knieprothese-operaties worden uitgevoerd. Noorda: ”Samen met collega van der Aa heb ik de eerste 10 jaar in het ZMC totale knieprotheses geplaatst op de traditionele wijze en de laatste 10 jaar doen we dat met een vernieuwde techniek waarbij we de plaatsing en de maat van de prothese met een speciale MRI en foto kunnen optimaliseren.
Bij deze zogenaamde Visionaire-techniek wordt met behulp van een computer de positionering van de nieuwe prothese berekend. Daardoor werken we nauwkeuriger en dat levert winst op in de kwaliteit van zorg voor de patiënt. In andere ziekenhuizen maken ze ook gebruik van de techniek, maar dan alleen in meer complexe situaties.
Vroeger moest je wel een week in het ziekenhuis blijven na een operatie. Tegenwoordig kun je -na overleg- de volgende of soms dezelfde dag al naar huis als je iemand thuis hebt om je te helpen. Dat kan nu omdat de pijnbestrijding erg verbeterd is en de meeste mensen na de operatie geen pijn meer hebben en weer snel kunnen bewegen. Dat bevordert het herstel. Bovendien zijn mensen over het algemeen minder misselijk na de operatie wat daar ook enorm bij helpt.”
Erik Timmerman is patiënt bij Noorda en kreeg twee nieuwe knieën en een nieuwe heup in het ZMC. “Ik heb altijd veel geschaatst. Ik deed veel zware oefeningen met mijn benen en heb daar mijn klachten door gekregen. Ook door het werk in mijn garage kreeg ik last van extra slijtage. Je bent altijd aan het werk in de vreemdste houdingen in en onder auto’s. Ik kreeg last van zenuwpijn. Vooral ’s nachts of als ik een tijdje stil had gezeten. Wanneer mijn botten langs elkaar heen bewogen ging dat door merg en been.
Wat ik zo fijn vond aan de behandeling bij dokter Noorda is dat alles zo vanuit rust ging. Er was geen stress en alles ging heel relaxed. Dan ga je heel prettig een operatie in. Want dat blijft eerlijk gezegd toch altijd wel spannend. Hij legt vooraf veel uit, dat stelt je ook gerust. Je weet precies waar je aan toe bent en wat er gaat gebeuren. Je kunt zelf kiezen of je wilt slapen tijdens de operatie of voor een ruggenprik, waarbij je wakker blijft. Maar ook dan kun je een beetje doezelen zodat je niet alles hoeft mee te krijgen wat er gebeurt.“
Noorda: “We vinden het heel belangrijk om in samenspraak met de patiënt beslissingen te maken. Bijvoorbeeld over wat het juiste moment voor de operatie is. Er moet ook eerst een MRI gemaakt worden die naar Amerika wordt gestuurd voor het maken van de mallen. Dat duurt ongeveer 10 weken. Zo kunnen patiënten de tijd nemen om zich goed voor te bereiden op de operatie.
Het revalideren na de operatie is intensief, het is te vergelijken met sportherstel. De eerste twee maanden moet de beweging goed op gang komen en pas daarna doe je de krachttraining. Bewegen voorkomt dat de knie dik en stijf wordt. Sommige mensen vliegen door de revalidatie heen, anderen ervaren meer pijn. Bij veruit de meeste mensen gaat het herstel heel goed.
Dat kan Timmerman beamen: “Ik kon al na twee dagen weer lopen en de trap op met krukken. Ik had een scootmobiel gehuurd en een hometrainer in de schuur gezet. Ik heb veel geoefend. Ik ben blij dat ik het gedaan heb want nu kan ik alles weer doen: fietsen, werken in de garage en zelfs schaatsen zou ik ook gewoon weer kunnen. Alleen op mijn knieën zitten is niet fijn, dat geeft een rotgevoel. En ik heb weinig gevoel in de huid rond mijn knie, maar zelfs dat komt langzaamaan weer terug.
Achteraf denk ik dat ik te lang heb gewacht met de operatie. De pijn verdwijnt namelijk niet maar neemt langzaam toe. Ik zou andere mensen aanraden om er niet te lang mee te blijven rondlopen. Je hebt daarna een paar weken last, maar dan kun je alles weer.“
Noorda is nu 20 jaar in dienst bij ZMC. Of zijn werk nooit saai wordt? “Juist niet. Elke knie is namelijk anders. Ik hou ervan te opereren, het is steeds weer een uitdaging om de totale knieprothese er zo mooi mogelijk in te zetten. Wanneer je iets vaak doet, raak je steeds meer gespecialiseerd. Mensen herstellen vlotter door de nieuwe werkwijze. En op lange termijn hebben ze minder complicaties. Mijn doel is dat de patiënten weer goed kunnen bewegen, dat hun knieën stabiel zijn en dat ze daardoor weer mobiel zijn in hun dagelijkse leven!”
Visionaire techniek
Bij de Visionaire techniek van Smith & Nephew wordt er voorafgaand aan de operatie een MRI en een langebeenfoto gemaakt. Daarmee wordt met de computer een 3D-reconstructie van de knie gemaakt waarbij 3D-zaagmodellen worden gevormd die precies passend zijn. Daarbij wordt aangegeven op welke wijze de knie gepositioneerd moet worden tijdens de operatie met behulp van mallen. Ze helpen het plaatsen van de prothese heel nauwkeurig te doen.
Een goede positionering van de totale knieprothese is belangrijk voor een bewegend gewricht, en vooral voor een complex gewricht als een knie. Er komen mensen uit de wijde omgeving naar het ZMC voor deze techniek omdat wij een van de weinige ziekenhuizen zijn die deze manier van opereren toepast voor elke patiënt met versleten knieën.
