Dit jaar bestaat de afdeling Dialyse van het Zaans Medisch Centrum 20 jaar.
Een porseleinen jubileum, ook voor Leonie Kreike, dialyseverpleegkundige op deze afdeling vanaf dag één. Niemand kan dan ook beter vertellen hoe een destijds tijdelijke oplossing uitgroeide tot een compleet gefaciliteerde dialyseafdeling voor patiënten met nierfunctie problemen.
Van onder naar boven het IJ
Mei 2001: Leonie Kreike werkt als dialyseverpleegkundige in Buitenveldert, Amsterdam. Door onderhoud aan de Coentunnel moesten patiënten die boven het IJ woonden een grote omweg maken om Buitenveldert te bereiken. Besloten werd daarom een tijdelijke dialyselocatie te openen boven de rivier, achter ziekenhuis De Heel, het huidige Zaans Medisch Centrum. In de in de haast geplaatste portakabins was plaats voor 6 stoelen.
Deze verhuizing was een zegen voor vele dialysepatiënten. De portakabins bleven dan ook nadat de Coentunnel weer open was, staan waar ze stonden. De nieuwe dialyseafdeling was een feit.
Verhuizingen en uitbreidingen: Leonie was erbij
Leonie kwam als verpleegkundige in aanraking met dialysepatiënten. De combinatie van langdurige zorg die deze patiënten nodig hebben en de technische aspecten van het dialyseren, trokken haar aan. Sinds 1985 is ze gediplomeerd dialyseverpleegkundige, maar daar bleef het niet bij. Inmiddels is ze geschoold in alle disciplines op de afdeling. Naast nierfalenverpleegkundige maakt ze onderdeel uit van een team praktijkbegeleiders die (bij-) scholing verzorgt én lesstof ontwikkelt voor verpleegkundigen. Ook het trainen van patiënten die thuis dialyseren, is een van haar taken.
Terwijl Leonie zich specialiseert, verhuist de dialyseafdeling regelmatig naar andere locaties binnen het ZMC door noodzakelijke uitbreiding van het aantal stoelen. Het aantal van 6 wordt verhoogd naar 10, daarna 12. Als het ‘nieuwe’ ZMC zijn deuren opent in 2018, krijgen ze voor het eerst een eigen, definitieve plek met 16 stoelen. Een volwaardige afdeling waar vele patiënten voor een hemodialyse of peritoneaaldialyse op hun wenken worden bediend.
Afdeling Dialyse neemt een unieke plaats in binnen het ZMC
Na 20 jaar dialyseren in Zaandam, is Leonie nog steeds niet uitgekeken op haar werk. “Mijn functie is afwisselend en uitdagend. Naast die veelzijdigheid word ik ook enorm gelukkig van het zorgen voor de patiënten. Sommigen komen zelfs wel 15 jaar 3 keer per week naar onze afdeling. Deze mensen zien ons vaker dan hun eigen familie. Door dit jarenlange contact ontstaat er een vertrouwensband. Iets wat op andere afdelingen ondenkbaar is. Dat maakt onze afdeling uniek.
Omdat wij onze patiënten zo goed kennen, is het voor ons zwaar als er iemand overlijdt. In dat geval gaan we ook altijd naar de begrafenis of crematie om afscheid te nemen. Het is niet alleen een afsluiting voor familie en vrienden, maar ook voor ons als verpleegkundigen.
Toename dialysepatiënten
Wat is de reden dat het aantal stoelen op de afdeling in de jaren is toegenomen? Leonie: “Voorheen was je met 60, 65 jaar eigenlijk al te oud om gedialyseerd te kunnen worden. Tegenwoordig zijn patiënten veel ouder, zelfs als je 80 jaar bent kan je nog steeds dialyses ondergaan. Daarnaast is de wachtlijst van een niertransplantatie erg lang. Wij hopen dat de invoering van de donorwet hier verandering in gaat brengen. De medische wetenschap is dusdanig verbeterd dat een familietransplantatie gelukkig ook steeds vaker plaatsvindt. Ook cross-over transplantaties, waarbij een nier uitgewisseld wordt tussen verschillende koppels, zien we vaker.
Het andere gezicht van een zieke patiënt
“De kwaliteit van leven van een nierpatiënt wordt altijd minder in de loop van de tijd. Dat maakt ze ook onzeker. Tot voor kort organiseerden wij 1 keer per jaar een uitje. Patiënten gingen graag mee, want ze voelden zich bij ons veilig. Het is heel bijzonder je patiënten eens niet in een bed te zien. Hierdoor kregen wij een uniek inkijkje in het privéleven van de mannen en vrouwen die we wekelijks behandelen. Voor hen was het daarentegen bijzonder ons mee te maken in onze gewone kleren en zonder die verplegende rol. Als verpleegkundige ben je verantwoordelijk voor je patiënt. Het uitje gaf een nieuwe kijk op zo’n patiënt en dat is enorm waardevol. Helaas is deze activiteit wegbezuinigd. Hopelijk kan dat ooit nog eens teruggedraaid worden”.
Hard werken én hard ontspannen
Ook de dialyseafdeling werd zwaarder belast na de uitbraak van het coronavirus. “Tijdens de eerste golf hebben wij een groep mensen behandeld waarbij de nierfunctie door corona was weggevallen. Ook sommigen van onze eigen patiënten werden ernstig ziek door corona. Maar zelfs als we in ons beschermd pak liepen, bleef de collegialiteit heel groot. Een paar collega’s zijn we kwijtgeraakt, waardoor we nu met minder mensen de afdeling runnen. Het is hard werken, maar we staan altijd voor elkaar klaar, ook in deze drukke tijd.”
Het harde werk wisselt Leonie in haar vrije tijd in voor bloemen en kleuren, die ze graag op de gevoelige plaat vastlegt. Ook zingt ze in een popkoor. Haar twee volwassen zonen kan ze met een gerust hart in Nederland achterlaten als ze het vliegtuig pakt. Ongeorganiseerd en met backpack reist ze met een vriendin de hele wereld over en kan ze haar werk even loslaten.
