We maken het mooiste vak dat er is, nog mooier.
“Verpleegkundigen vormen dé grootste beroepsgroep in het ziekenhuis en staan het dichtst bij de patiënt en de arts. Waarom zou je hen dan niet veel meer ‘in the lead’ zetten?” Als vicevoorzitter van de Verpleegkundigenraad (VR) en projectleider raakt Eva Jaspers niet uitgepraat over het programma Excellente Zorg, waarmee verpleegkundigen meer voldoening halen uit hun werk en de beste zorg kunnen leveren aan patiënten. Samen met interim-bestuurder Hans Feenstra legt ze uit wat het programma betekent voor patiënt, verpleegkundige en ziekenhuis.
Het programma Excellente Zorg is jaren terug ontstaan in Amerika, waar het al op grote schaal succesvol wordt toegepast. In Nederland hebben ruim twintig ziekenhuizen het opgepakt, waaronder het Zaans Medisch Centrum. Eva legt uit: “Door corona konden we in 2020 slechts wat eerste stappen zetten, maar inmiddels bouwen we ook in Zaandam aan een nog stevigere positie voor de verpleegkundige.”
“Wat is goed voor de patiënt? En hoe kunnen we die zorg het beste aanbieden? De medisch specialist is nu nog vooral degene die het beleid bepaalt en antwoord geeft op deze vragen. Met het programma Excellente Zorg willen we juist ook verpleegkundigen meer in hun kracht zetten en ze de mogelijkheid geven om beleid aan te dragen. En om samen met de medisch specialist op te trekken. Zo maken we het mooiste vak dat er is, nog mooier”, zegt Eva vol overtuiging.
Volgens Hans profiteert ook de patiënt van de meer leidende rol van de verpleegkundige: “De zorg wordt persoonsgerichter. Een verpleegkundige die vaker, langer en intenser betrokken is bij een patiënt, hoort meer over de achtergronden. Wat speelt er in de privé- en werkomgeving? Twee patiënten kunnen wel hetzelfde ziektebeeld hebben, maar als zij in verschillende sociale omstandigheden zitten, kan er voor elk van deze patiënten een ander beleid in zorg en ondersteuning nodig zijn. Die visie van de verpleegkundige is zo belangrijk.”
Hoe staan de medisch specialisten in het Zaans Medisch Centrum tegenover de belangrijkere positie van de verpleegkundige? Eva vertelt: “Toen we ze begin 2020 vertelden over het programma, konden we ze niet enthousiaster krijgen! Ze vinden het niet alleen een goede stap voor de verpleging, maar ook voor de aanvulling van de specialisten zelf. Ze willen die nieuwe rol graag naast zich en staan er echt voor open. Dat is geweldig om te zien.”
Maar bovenal moeten vooral de verpleegkundigen geïnspireerd raken van het programma Excellente Zorg: “We zorgen er graag voor dat zij nog meer voldoening uit hun werk kunnen halen. Nu al – onlangs hebben we een nulmeting gedaan – geven de verpleegkundigen gemiddeld een dikke 8,1 voor arbeidstevredenheid. Dat is zeker in deze zware tijd een hele mooie score.”
“Ze zijn heel tevreden over de onderlinge samenwerking en die met de medisch specialisten. Maar er zijn ook zaken waaraan we kunnen werken. Zo zouden sommige verpleegkundigen graag onderzoek willen doen en zien anderen graag meer loopbaanmogelijkheden. Juist met zo’n programma als Excellente Zorg zorgen we ervoor dat verpleegkundigen blijven en kunnen doorgroeien. We gaan nu rechtstreeks met de verpleegkundige teams op de afdelingen in gesprek om te kijken wat zij het allerbelangrijkste vinden om hun leiderschap en werkplezier te vergroten. Daar komt geen manager aan te pas.”
Als voorbeeld van een mooi loopbaanpad noemt Hans Feenstra het beroep van verpleegkundig specialist. “Deze verpleegkundigen hebben zich gespecialiseerd in een bepaald ziektebeeld, neem bijvoorbeeld botontkalking. Zij zien zelf hun patiënten, bepalen zelf mede de behandeling en zoeken ook zelf naar manieren om de behandeling nog verder te verbeteren. Van die verpleegkundig specialisten hebben we er inmiddels acht in huis en dat gaan we nog doorontwikkelen.”
“Om als ziekenhuis een aantrekkelijk loopbaanperspectief te kunnen bieden, zoeken we ook nadrukkelijk de samenwerking met andere partijen. Wat kunnen we bijvoorbeeld samen doen met het Amsterdam UMC, het Antoni van Leeuwenhoek of het Dijklander Ziekenhuis? Zo kunnen we met en van anderen leren.”
Eva benadrukt dat het project Excellente Zorg in het Zaans Medisch Centrum nog wel in de beginfase zit. Maar ze wordt alvast enthousiast van wat ze bij andere Nederlandse ziekenhuizen ziet: “Ziekenhuis Tergooi is een mooi voorbeeld. Zij zijn in 2016 gestart met dit programma. Daar zijn verpleegkundigen nu al veel meer ‘in the lead’.”
“In Tergooi zie je ook de gelijkwaardigheid tussen de arts en de verpleegkundige groeien. Juist omdat de verpleegkundigen daar zélf een andere en meer verantwoordelijke rol hebben opgepakt. Dat is geweldig om te zien. Ik weet zeker dat dat ook hier in Zaandam gaat gebeuren!”
