'Minder complicaties en beter resultaat na een borstamputatie'
Bij borstkanker is het weghalen van de gehele borst soms de enige oplossing: een borstamputatie. In het Zaans Medisch Centrum ontwikkelde plastisch chirurg Lydia Oostveen in nauwe samenwerking met mammachirurg Sandra Muller onlangs een voor Nederland en Europa vernieuwende behandelmethode.
Deze methode geeft niet alleen een beter esthetisch resultaat, maar opvallend is, dat bij de patiënten die tot nu toe volgens de nieuwe methode zijn behandeld, geen enkele vrouw complicaties kreeg. De reacties van de eerste twintig patiënten zijn enthousiast. Oostveen: “Ze hadden niet verwacht dat het zo netjes kon worden.”
Muller: “Bij borstkanker gaan we bij voorkeur uit van een borstbesparende operatie, maar dat kan niet bij elke patiënt. Soms is borstbehoud niet mogelijk of is er een wens voor een amputatie. In principe bespreken we altijd de mogelijkheden van een reconstructie. Maar niet elke vrouw wil een reconstructie of is daar geschikt voor. Vanwege een grotere kans op complicaties, wordt er bij vrouwen met ernstig overgewicht of een te grote cupmaat vaker van een reconstructie afgezien.”
Dat er geen reconstructie mogelijk is, is voor deze vrouwen zeer vervelend. Juist bij deze vrouwen laat het eindresultaat na een amputatie esthetisch gezien te wensen over. Het is lastiger om een egaal geheel te maken, er is vaak sprake van plooien, oneffenheden en zichtbare littekens. Bij deze vrouwen zie je daarnaast een grote deuk ontstaan op de plek waar de borst zat. Zelfs als een vrouw een beha met prothese draagt, is deze deuk vaak nog zichtbaar.”
In samenspraak met Muller bedacht plastisch chirurg Lydia Oostveen daarom een nieuwe behandelmethode: “Bij een reguliere amputatie komt de plastisch chirurg er niet bij. De oncologisch chirurg haalt niet alleen de hele borstklier weg, maar ook de tepel en een deel van de huid. Bij vrouwen met een grote cupmaat en hoge BMI is dit echt een wezenlijk oppervlak en volume aan huid. Deze huid wordt verwijderd, alhoewel er geen borstkanker in zit. Mijn gedachtegang was dat we deze gezonde huid moesten gaan gebruiken om er iets moois van te maken. Voor zwaarlijvige vrouwen en vrouwen met grote borsten is het echt een uitkomst. Ik heb het idee uitgedacht en voorgesteld aan Sandra Muller. Als esthetisch minded chirurg stond ze direct open voor deze aanpak.”
Inmiddels hebben Muller en Oostveen een kleine twintig patiënten met overgewicht en/of grote borsten op deze manier geholpen. Oostveen: “Met het extra weefsel kan ik oneffenheden opvullen, deuken voorkomen, het decolleté reconstrueren en in de beste gevallen een kleine borst maken.”
Oostveen: “De gezamenlijke aanpak van de borstamputaties door de oncologisch- en plastisch chirurg en de gebruikte techniek is voor zover wij weten in Nederland en Europa uniek. Het is echter niet ons doel om ‘uniek’ te zijn. We zouden graag zien dat meer mensen over deze methode horen en dat meer chirurgische teams dit oppakken. Zo kunnen meer patiënten profiteren van een beter resultaat.”
Het belangrijkste doel van de ingreep was aanvankelijk een beter esthetisch resultaat, maar gaandeweg werd duidelijk dat er ook andere voordelen aan deze aanpak zaten. Oostveen licht toe: “De littekens liggen gunstiger en zijn niet meer zichtbaar in het decolleté. Door het opvullen van het decolleté met het overgebleven huidweefsel, is met een externe borstprothese vrijwel geen verschil meer te zien met de niet-geopereerde kant. Tijdens de operatie reconstrueer en benadruk ik de plooi onder de borst, wat leidt tot een verbetering van het draagcomfort van de beha. Meer weefsel van een betere kwaliteit zorgt er bovendien voor dat het weefsel beter bestand is tegen de schadelijke invloed van bestraling, mocht dit na de operatie noodzakelijk zijn. Inmiddels zijn we ook zo ver dat we deze techniek combineren met andere reconstructietechnieken, wat weer een heel scala aan mogelijkheden en verbeteringen geeft.”
Opvallend is dat bij de patiënten die tot nu toe volgens de nieuwe methode zijn behandeld, geen enkele vrouw met complicaties te maken kreeg. Muller: “Bij de oude methode zagen we de patiënten met ernstig overgewicht en/of grote borsten regelmatig terugkomen met zwellingen door wondvocht. Die moesten we dan op de polikliniek behandelen om het vocht te verwijderen. Bij de nieuwe behandelmethode hebben we deze wondvochtklachten niet gezien.”
Oostveen en Muller zijn verheugd over de reacties die ze tot nu toe van patiënten hebben gekregen. Oostveen: “Nadat patiënten te horen hebben gekregen dat hun borst moet worden geamputeerd, komen patiënten bij mij met in hun hoofd het schrikbeeld van een misvormde borstkas. Ik laat ze dan de foto’s van de nieuwe techniek zien. Hun reactie spreekt boekdelen: ‘Dit is zoveel beter dan ik had gedacht!”
Oostveen: ”Met een grotere patiëntengroep en gedegen wetenschappelijke onderbouwing zou dit wellicht een nieuwe behandelstandaard kunnen worden. De techniek heeft veel voordelen. Ik sta er voor honderd procent achter.” Muller onderstreept: “De nieuwe techniek is veelbelovend. Binnen het mammacareteam van het Zaans Medisch Centrum zijn we bijzonder tevreden met de resultaten. Voor ons staat vast dat de zwaardere patiënte met grote borsten hier absoluut profijt van heeft.”
Mevrouw van 't Oever is een van de patiënten die werd behandeld volgens de nieuwe methode: "Toen bleek dat een borstamputatie nodig was, heeft dokter Muller me meteen doorverwezen naar de plastisch chirurg. Die liet me foto’s zien van zowel de oude als de nieuwe manier van behandelen. Dat maakte de keuze voor mij wel gemakkelijk. Na de operatie door dokter Muller en dokter Oostveen zag het er inderdaad veel netter uit. Waarom ik dit hier vertel? Omdat ik het belangrijk vind dat zoveel mogelijk mensen horen over deze behandelmethode."
